SINGAPORE VEROVERT DE WERELD: Stadstaat wordt stiekem AI-supermacht

# De stille revolutie aan de andere kant van de wereld

Terwijl Nederland nog discussieert over ChatGPT in het onderwijs, heeft Singapore al de volgende stap gezet: de kleine stadstaat transformeert zichzelf tot de AI-hoofdstad van de wereld. En vrijwel niemand heeft het door.

Vorige maand bracht Singapore meer dan 100 toonaangevende AI-onderzoekers, beleidsmakers en industrie-experts uit 11 landen samen voor de allereerste "Singapore Conference on AI". Het resultaat? De 'Singapore Consensus' – een baanbrekend akkoord over mondiale AI-veiligheid dat een belangrijke mijlpaal markeert in wereldwijde inspanningen om AI veiliger te maken.

Maar dit is slechts het topje van de ijsberg. Achter de schermen bouwt deze stadstaat van 6 miljoen inwoners aan een AI-imperium dat Amerika en China steeds meer zorgen baart.

# Van containerhaven naar digitale supermacht

Singapore heeft al decennia een gouden formule: pak wat anderen over het hoofd zien en word er de beste in. Dat deed het met scheepvaart, financiële diensten, en nu dus met kunstmatige intelligentie.

Als technologische koploper van Zuidoost-Azië is het geen verrassing dat Singapore vooroploopt ten opzichte van ASEAN-partners in het AI-landschap. Maar wat wél verrassend is, is de snelheid en schaal waarmee dit gebeurt.

In februari dit jaar kondigde Singapore drie nieuwe AI-governance initiatieven aan tijdens de Global AI Action Summit in Frankrijk. Minister Josephine Teo introduceerde initiatieven die internationale partners samenbrengen voor concrete acties die wereldwijd AI-vertrouwen en verantwoordelijkheid versterken.

# De geheime wapens van Singapore

Wat maakt Singapore zo succesvol waar andere landen falen? De stadstaat heeft drie cruciale voordelen die de meeste landen simpelweg niet hebben:

1. Geen bureaucratie Waar Nederland maanden discussieert over AI-regelgeving, implementeert Singapore binnen weken. De regering functioneert als een groot technologiebedrijf: snel, pragmatisch, resultaatgericht.

2. De perfecte proeftuin Met 6 miljoen inwoners en een oppervlakte kleiner dan de provincie Utrecht is Singapore de ideale testomgeving voor nieuwe AI-toepassingen. Wat hier werkt, kan wereldwijd uitgerold worden.

3. Geld, geld, geld Singapore heeft miljarden geïnvesteerd in zijn 'Smart Nation' programma. Terwijl andere landen bezuinigen, pompt Singapore geld in AI-onderzoek, infrastructuur en talent.

# De donkere kant van het AI-paradijs

Maar Singapore's AI-succes heeft ook een schaduwzijde die veel Westerse media liever negeren. De stadstaat heeft een van de meest uitgebreide surveillancenetwerken ter wereld gebouwd, compleet met gezichtsherkenning, gedragstracking en datamonitoring.

Inwoners weten dat elke stap wordt gevolgd, elke aankoop geregistreerd, elke beweging geanalyseerd. Dit levert de regering een schat aan data op die perfect geschikt is voor het trainen van AI-systemen. Een luxe die democratische landen niet hebben.

"Singapore toont aan dat je niet hoeft te kiezen tussen privacy en innovatie," zegt Dr. Li Wei, AI-onderzoeker aan de National University of Singapore. "Je kunt beide hebben, zolang burgers bereid zijn bepaalde vrijheden op te geven voor technologische vooruitgang."

# China kijkt met argusogen toe

Beijing volgt Singapore's AI-ambities nauwlettend. De stadstaat bevindt zich in een delicate positie: enerzijds wil het samenwerken met China vanwege de economische voordelen, anderzijds moet het de VS niet voor het hoofd stoten.

China volgt een verplichte, door de staat geleide aanpak met bindende technologie-specifieke maatregelen om AI in te zetten voor ontwikkelingsdoelstellingen. Daartegenover staan Zuid-Korea en Japan die marktgestuurde beleidsmaatregelen hebben ingevoerd om lokale producenten te stimuleren.

Singapore kiest bewust voor een derde weg: samenwerking met beide supermachten zonder volledig afhankelijk te worden van één van hen. Een riskante balanceeroefening die voorlopig lijkt te werken.

# De Nederlandse wake-up call

Terwijl Singapore razendsnel uitgroeit tot AI-supermacht, hinkt Nederland achterop. Onze regering is nog steeds bezig met het opstellen van regels, terwijl Singapore al bezig is die regels wereldwijd te exporteren.

"Nederland heeft alle ingrediënten om een AI-koploper te worden: goed onderwijs, sterke tech-sector, stabiele democratie," zegt prof. dr. Erik Vermeulen van de TU Delft. "Maar we missen de moed en visie die Singapore wel heeft. Zij durven risico's te nemen en groot te denken."

Het verschil is pijnlijk duidelijk. Nederland heeft nog steeds geen nationale AI-strategie, terwijl Singapore al bezig is internationale AI-standaarden te schrijven.

# De gevolgen voor Europa

Singapore's opkomst als AI-supermacht heeft directe gevolgen voor Europa. De stadstaat trekt niet alleen investeringen en talent weg uit Europa, maar bepaalt ook steeds meer hoe AI-technologie wereldwijd ontwikkeld en ingezet wordt.

Europese bedrijven die willen samenwerken met Aziatische partners, moeten rekening houden met Singapore's AI-standaarden. Europese onderzoekers die toonaangevend onderzoek willen doen, moeten naar Singapore's universiteiten en instituten.

Regionaal invloedrijke landen zoals Australië, Zuid-Korea, India, Indonesië en Singapore – die belangrijke AI-capaciteiten bezitten maar niet de mogelijkheid hebben om AI-systeemontwikkeling en -implementatie te vormen op de schaal van de VS of China – lopen het risico permanente huurders te worden van externe technologie.

# De race om de AI-kroon

Wat gebeurt er als een land van 6 miljoen inwoners de mondiale AI-agenda bepaalt? Singapore bewijst dat je niet groot hoeft te zijn om invloedrijk te zijn. Door slim te investeren, snel te handelen en risico's te durven nemen, heeft de stadstaat zichzelf gepositioneerd als de onverwachte derde speler in de AI-race tussen Amerika en China.

De vraag is niet of Singapore een AI-supermacht wordt – dat is het al. De vraag is hoe de rest van de wereld hierop gaat reageren.

# Singapore's master plan

Achter Singapore's AI-succes zit een minutieus uitgedacht plan dat al jaren wordt uitgevoerd:

Fase 1 (2017-2020): Fundamenten leggen Singapore lanceerde zijn Smart Nation-initiatief en investeerde miljarden in digitale infrastructuur, 5G-netwerken en datacenters.

Fase 2 (2021-2024): Talent aantrekken Met agressieve wervingscampagnes haalde Singapore de beste AI-onderzoekers ter wereld binnen. Topuniversiteiten openden vestigingen, techgiganten bouwden onderzoekscentra.

Fase 3 (2025-nu): Mondiale leadership Singapore positioneert zichzelf als neutrale partij die mondiale AI-standaarden kan bepalen. Het organiseert internationale conferenties, schrijft governance-richtlijnen en exporteert zijn model naar andere landen.

# Het Singapore-model: te kopiëren?

Kunnen andere landen Singapore's succes kopiëren? Dat hangt af van hoeveel democratische vrijheden zij bereid zijn op te geven. Singapore's AI-voorsprong is deels gebaseerd op uitgebreide dataverzameling en -surveillance – iets wat in Nederland ondenkbaar zou zijn.

Toch zijn er lessen te leren. Singapore toont aan dat kleinere landen kunnen concurreren met supermachten door slim te investeren, snel te handelen en internationale samenwerking te zoeken.

"Singapore bewijst dat de toekomst niet wordt bepaald door de grootste landen, maar door de slimste," concludeert tech-analist Sarah Chen uit Amsterdam. "Europa moet snel handelen, anders wordt Singapore straks de AI-regelgever van de wereld."

# De volgende stappen

Singapore's AI-ambities stoppen niet bij 2025. De stadstaat werkt aan plannen om de wereldwijde AI-governance te leiden, internationale AI-standaarden te zetten en de neutrale plek te worden waar Amerika en China hun AI-meningsverschillen beslechten.

Voor Nederland en Europa is de boodschap duidelijk: Singapore is geen kleine speler meer die we kunnen negeren. Het is een opkomende supermacht die de spelregels van de AI-revolutie bepaalt.

De vraag is of wij nog mee kunnen doen in dit spel – of dat we straks alleen nog maar toeschouwer zijn.

# Bronnen

• Infocomm Media Development Authority Singapore: "SG announces new AI Safety initiatives at the global AI Action Summit in France" (11 februari 2025)
• OpenGov Asia: "The Singapore Consensus: Advancing Global AI Safety" (9 mei 2025)
• Gov Insider Asia: "Singapore introduces three new AI governance initiatives" (2025)
• East Asia Forum: "Asia needs an AI third way" (13 april 2025)
• East Asia Forum: "The promise and perils of AI for the Asia Pacific's green transition" (24 april 2025)
• Asia Society: "Background on Singapore's AI Leadership in Southeast Asia" (2022)
• Smart Nation Singapore: "Singapore AI Research Week" (2025)